25-06-2022
,,Eén van de eerste dingen die ik geregeld heb toen ik een jaar of vijf geleden coördinator werd, is dat we de bezoekers een kopje koffie aanbieden. Gratis. De kosten zijn marginaal, maar het maakt een heel verschil voor de beleving van gastvrijheid”, zegt Frans van der Mossel. Hij is de coördinator van Tsjerkepaad in de Bordenakerk in Vrouwenparochie.
Samen met ongeveer acht vrijwilligers ontvangt Van der Mossel iedere zomer tussen de tachtig en negentig bezoekers. ,,Het zijn geen enorme aantallen, maar wel fijne ontmoetingen.” Dat bevestigt Dirk Leistra. De vrijwilliger van het eerste uur komt tijdens het maken van de foto’s even buurten. ,,It is hiel moai wurk, al dy minsken ús tsjerke sjen te litten. It jout sá’n goed gefoel…” Van der Mossel: ,,Op de laatste zaterdag hebben we als afsluiting een borrel en dan heeft iedereen wel een verhaal over een bijzonder voorval of een fijn gesprek.”
Kijfhoek
De Bordenakerk werd in 1670 gebouwd als opvolger van een kerkje dat werd gebouwd bij de stichting van Vrouwenparochie begin zestiende eeuw. Het dorp heette destijds Kijfhoek. Van der Mossel: ,,Ik raakte eens aan de praat met mensen uit de buurt van Dordrecht. Hun boot lag bij de Vrouwbuurtstermolen, ze waren even naar het dorp gelopen en toen ze zagen dat de kerk open was, kwamen ze even binnen. Ze hadden het naambordje op het toenmalige dorphuis ‘de Kyfhûeck’ hier tegenover gezien. ‘Kijfhoek, dat is ook de naam van een plaatsje bij ons in de buurt!’ Prompt ontstond een heel gesprek over de geschiedenis van het Bildt en hoe je uit dit soort namen kunt afleiden dat het gebied is ingepolderd door Hollandse arbeiders, onder meer uit de omgeving van Dordrecht.”
Drie soorten bezoekers
Je kunt Tsjerkepaadbezoekers opdelen in twee categorieën, heeft Van der Mossel in de loop der jaren geleerd. Of eigenlijk in drie: mensen uit de buurt, toeristen die tijdens een wandeling of fietstocht toevallig ontdekken dat de kerk open is en mensen die doelbewust op Tsjerkepaad gaan en thuis alvast een route langs vier, vijf kerken per middag hebben uitgestippeld. Uit die laatste doelgroep trof Van der Mossel zelfs eens mensen van de Veluwe, die in de zomer ieder weekend naar Fryslân kwamen. ,,Dat is toch ook wel bijzonder hé? Maar ik heb ook wel mensen gehad die hier in de omgeving woonden maar nog nooit binnen waren geweest. Prompt ontdekten ze de grafsteen van één van hun voorouders!”
Oudste kerk
In de Bordenakerk – de oudste nog bestaande kerk van het Bildt - liggen niet daadwerkelijk mensen begraven, maar het middenpad is gemaakt van bijzondere grafstenen van het kerkhof, dat in het begin van de twintigste eeuw werd geruimd. Mensen die daarover beginnen, kunnen van Van der Mossel leren dat het Bildt alleen gemeentelijke begraafplaatsen kent. Het enige echte kerkhof ligt rond de kerk van Minnertsga: ,,Dat dorp is pas later bij de gemeente gekomen.”
Van Damorgel
En zo zijn er altijd wel ‘haakjes’ voor een gesprek. Over het orgel bijvoorbeeld, een instrument uit 1843 van L. van Dam en Zonen uit Leeuwarden, dat in 1943 werd gerestaureerd en dit jaar opnieuw een grote restauratie staat te wachten. Dat gaat in principe in het derde kwartaal gebeuren en dus is de kans groot dat muzikale bezoekers er dit Tsjerkepaadseizoen niet op kunnen spelen.
